Zzp’er Marko op goede weg na burn-out:
‘Opruimen is een manier om orde te scheppen in de werkplaats én in m’n hoofd’
Burn-out voorkomen – Cornielje Consult
- Ben je chronisch vermoeid? Heb je voortdurend het gevoel geen energie meer te hebben? Voelt zelfs de meest simpele taak als een onmogelijke opgave?
- Ben je slapeloos? Slaap je moeilijk in of ben je heel vroeg wakker en kun je de slaap niet meer vatten? Omdat je ligt te piekeren of omdat je gewoon te moe bent om aan de slaap toe te geven?
- Kun je je slechter concentreren dan je gewend bent? Werkt je geheugen minder dan gebruikelijk? Maak je meer fouten op je werk?
- Heb je het gevoel dat je weliswaar hard werkt, maar weinig bereikt?
- Heb je een hekel aan je werk of vind je het totaal zinloos?
- Heb je eigenlijk geen zin meer in sociale activiteiten? Ben je liever op jezelf?
- Heb je veel minder zin in seks dan voorheen?
- Ben je sneller dan normaal geïrriteerd? Vind je het sowieso lastiger dan vroeger om met mensen om te gaan?
- Twijfel je vaker aan jezelf? Ben je regelmatig onverklaarbaar bang of down? Heb je vaker huilbuien?
- Heb je last van onverklaarbare, chronische , lichamelijke ongemakken zoals hoofdpijn, rugpijn en/of spierpijn?
- Heb je een sterk verminderde eetlust. Maag- en darmproblemen?
- Heb je wat vaker dan normaal een griepje?
- Heb je vaker dan normaal last van allergieën?
- Heb je last van hartkloppingen, verhoogde cholesterolwaarden en/of verhoogde bloeddruk?
- Rook je meer dan normaal? Gebruik je meer alcohol? Slaappillen wellicht?
Burn-out voorkomen is beter dan genezen
In mijn dertig jaar ervaring als arbeidspsycholoog heb ik geleerd dat zowel werknemers als werkgevers veelal ‘te laat’ reageren wanneer iemand niet ‘lekker in z’n vel zit’. ZZP’ers zijn al helemaal geneigd om dóór te gaan op het moment dat een pas op de plaats verstandiger en effectiever is. Net als bij andere aandoeningen is een burn-out voorkomen beter dan genezen!
Periode vóór de burn-out
Pas wanneer iemand door een burn-out uit het arbeidsproces valt, realiseert deze persoon zich dat het niet goed met hem of haar gaat. Maar waarschijnlijk was dat al [veel] langer het geval! Wat volgt, is veelal een langdurig en pijnlijk proces om de zin in het leven en plezier in het werken terug te vinden. Hoe sneller je onderkent dat het niet goed met je gaat, hoe korter dat pijnlijke proces [over het algemeen!] is.
Vandaar dat ik me met Burnout voorkomen – Cornielje Consult bij voorkeur richt op de periode voordat het écht misgaat. Al begrijp ik als geen ander hoe lastig het is om te herkennen [en erkennen!] dat je op weg bent naar een burn-out.
Herkennen van de signalen
Een burn-out voorkomen begint met het herkennen van de signalen. Zo kunnen een aantal karaktereigenschappen er op duiden dat iemand een grotere kans heeft op burn-out. Let op: het is niet gezegd dat die ‘karaktertypes’ ook daadwerkelijk een burn-out krijgen en andere ’types’ per definitie niet. Het is een vraagstelling in z’n algemeenheid om te overwegen of iemand gevoelig is voor een burn-out.
Juist toegewijde mensen zijn kwetsbaar
Vanuit mijn ervaring als arbeidspsycholoog durf ik te beweren dat het juist de meest betrokken en toegewijde mensen zijn die de neiging hebben teveel hooi op hun vork nemen. De mensen die nooit klagen over een uurtje overwerk, die altijd bereid zijn [vervelende] taken en diensten over te nemen van collega’s, die bereid zijn om voor iedere klant een stapje harder te lopen of om voor het bedrijf wettelijk verplichte cursussen te volgen. Zo kan ik nog een tijdje doorgaan, maar ik denk dat het ‘beeld’ hiermee wel duidelijk is.
Partner herkent burn-out eerder dan persoon zelf
Ben jij zo iemand zoals hierboven beschreven? Dan is het in ieder geval verstandig om je met enige regelmaat af te vragen of je niet teveel ‘je best’ doet. Ga vooral ook te rade bij je partner, een goede vriend(in) of collega. Met name de partner kan een cruciale rol spelen bij ‘burn-out voorkomen’. In negenennegentig van de honderd gevallen ziet de partner veel eerder dan de betrokkene zelf dat hij of zij ‘boven de macht’ aan het werken is. Heb je het idee dat je voortdurend achter jezelf aan rent? Dan kun je altijd geheel vrijblijvend en gratis contact met me opnemen. Om samen te onderzoeken of ‘burn-out voorkomen’ aan de orde is. Speciaal voor dit doel vind je hier ‘een vragenlijst voor de partner’.
Geen dokter-patiënt relatie
Mensen met een burn-out zijn vaak de meest opmerkelijke, inventieve, humoristische, creatieve, oorspronkelijke en toegewijde mensen!
- Burn-out voorkomen is beter dan genezen
- Serendipiteit als krachtbron: Wie niet zoekt die vindt!
- Dertig jaar ervaring als arbeidspsycholoog
- Een burn-out hoeft niet, maar mag wel
- Een burn-out krachtbron voor nieuwe kansen
- Buiten de gestaalde kaders denken
Gezamenlijk een oplossing bedenken
Blijken de signalen na dat oriënterende gesprek ‘loos’ alarm en ben je geen ‘burn-out kandidaat’? Dan nemen we simpel afscheid van elkaar. Is er wél een verhoogd risico op burn-out, dan bedenken we samen een ‘burn-out voorkomen’ oplossing. In dát geval vertel ik je eerst iets over mijn visie en werkwijze.
Het hele systeem hapert
Wat mij betreft zijn mensen die door een burn-out op een ‘verkeerd spoor’ geraken niet ziek. Er hapert iets in het totale ‘systeem’ (zowel in de werk- als in de privésituatie) waarin iemand leeft. Niet alleen de persoon met de burn-out moet veranderen, maar ook de omgeving moet zich op een bepaalde manier aanpassen. Is dit laatste niet mogelijk, bijvoorbeeld omdat de werksituatie zich daar niet toe leent [multinationaal opererende onderneming of juist een heel klein bedrijf], dan is het verstandig om een totaal andere weg in te slaan.
Geen dokter-patiënt relatie
Ik zie mensen met burn-out verschijnselen dus niet als patiënten. In tegendeel zelfs. Veelal zijn het juist de meest opmerkelijke, inventieve, humoristische, creatieve, oorspronkelijke en toegewijde mensen die vatbaar zijn voor een burn-out. Vandaar ook dat ik nooit als ‘dé expert’ met mijn cliënten in een kamertje ga zitten. Mijn insteek is om – indien mogelijk – samen met de cliënt mee naar zijn of haar werk te gaan. Liever nog werk ik met hem of haar mee. Ik kom bij voorkeur ook bij mijn cliënten thuis. Om te zien hoe het daar gaat. Om met de partner en eventueel de kinderen te praten.
Iemand leren kennen in zijn of haar dagelijkse leven
Waarom werk ik zo? Omdat ik ervan overtuigd ben dat de oorzaken voor een burn-out dieper liggen of anders zijn dan dat iemand mij in de gekunstelde opstelling van ‘psycholoog-patiënt’ kan en wil vertellen. Alleen door met iemand mee te gaan in zijn of haar dagelijkse leven, ben ik in staat om te zien hoe dat leven verloopt. Wat gaat er goed en wat verstoort de balans? Wat zijn de obstakels, maar vooral: wat zijn de talenten die [nog] niet worden benut en de eventuele mogelijkheden?
De weg terug of een nieuw pad?
Het gaat mij er in ieder geval nooit om iemand terug in een keurslijf te dwingen. Juist niet. Soms is het met een paar organisatorische en gedragsveranderingen opgelost, maar even zo vaak is het verstandiger om voor een compleet nieuwe weg te kiezen. Bijvoorbeeld als het aanpassen van de omgeving onmogelijk is. Maar wáár ook voor wordt gekozen; het is altijd de keuze van de mensen zelf. Enkel door er veel met mij over te praten wordt het voor de cliënt helder welke weg voor hem of haar de juiste is. Ik ben geen ‘wijze raadgever’ die weet hoe de cliënt zijn leven moet leiden. Ik ben hooguit een gids die de mensen op de verschillende mogelijkheden wijst. Het kiezen van de route is aan de mensen zelf. Misschien is het ‘de weg terug’, maar het pad kan ook een totaal andere kant opgaan. Het ‘onbekende land’ dat mensen met burn-out verschijnselen moeten ontdekken. In die zin is het ook altijd een avontuur.
Voor een multidiciplinaire aanpak van arbeidsuitval door burn-out, whiplash, een auto-ongeluk of een hersenaandoening werk ik veel samen in het verband Afslag3.
Ja, ik wil geheel vrijblijvend
contact opnemen
Cornielje Consult
’t Meertje 9
6522KR Nijmegen