Debatcentrum De Grens   Opinie    Nieuws  Interviews    Contact

De ‘huup, huup Barbatruuk’ van de gemeentes Landerd en Uden!

De ‘huup, huup Barbatruuk’ van de gemeentes Landerd en Uden! – De eerste bijeenkomst die we met Debatcentrum De Grens organiseerden op 4 november 2018 betrof het voornemen van de gemeentes Landerd en Uden om te fuseren. Van een definitief samengaan was officieel nog geen sprake. Het betrof een gezamenlijke raadsvergadering van de twee gemeentes. Om een beetje aan elkaar te snuffelen. Een activiteit die de raadsleden van de twee gemeentes tot op de dag van elkaar lijken te hebben doorgezet. Aan elkaar snuffelen tijdens uiteenlopende ludieke en vooral leuke activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan het gezamenlijk – of deed de één het nu juist bij de ander? Daar wil ik vanaf zijn) beschilderen van de stoep voor de raadhuizen. Een activiteit waarvoor je normaal gesproken last krijgt met justitie, maar die is toegestaan tijdens zo’n politieke snuffelstage.

Door Rob Vrolijk

In de periode waar ik het over heb echter, werden de mogelijkheden nog slechts verkend. Er werd ook nog niet gesproken over dé gemeente Maashorst, maar over ‘een Maashorstgemeente’. Een doorzichtige poging om het luchtig en vrijblijvend te houden. Slechts bedoeld om het ‘beestje voor het moment een naam te geven.’ Zonder enige bijbedoeling. Maar je hoeft geen hogere communicatiekunde te hebben gestudeerd om te begrijpen dat de geesten toen al rijp werden gemaakt voor de literaire wisseltruc waarbij de woorden in een andere volgorde worden geplaatst volgen de methode ‘huup, huup Barbatruuk’.

Dat gaan ze niet doen …

Ik vermoedde wat er aan de hand was, maar tegelijkertijd hield ik het niet voor mogelijk. Natuurgebied De Maashorst ligt immers slechts voor een klein deel binnen de gemeentegrenzen van Landerd en Uden. Een substantieel groter deel ligt in de Bernheze en Oss. Een keuze voor de gemeentenaam Maashorst zou in mijn ogen potsierlijk zijn en leiden tot een stevige aanvaring met de deze gemeentes.

Een andere positionering

Tegelijkertijd begreep ik vanuit marketing-communicatief oogpunt wel waarom met name Uden voor die naam koos. Uden had met de vorming van Meierijstad de industriële, Veghelse boot gemist en zocht nu naar een andere positionering. Een rechtstreeks gevolg van die verschrikkelijke citymarketing die ons land nu al meer dan een decennium teistert. Maar dat is een ander verhaal. Het kwam Uden niet verkeerd uit om het woord ‘Maashorst’ in de nieuwe gemeentenaam te verwerken. Bij Maashorst denkt inmiddels ‘iedereen’ aan het natuurgebied waar ook kan worden gerecreëerd.

Is dit ‘The Italian Job’?

Daar nu zit ‘m een deel van het probleem. De bekendheid en misschien wel populariteit van dit natuurrecreatiegebied is een direct gevolg van financiële en andere inspanningen van de gemeentes Bernheze, Landerd, Oss en Uden. Deze vier hebben gezamenlijk enorm veel tijd en geld gestoken in de promotie van het natuurgebied en nu zouden twee daarvan er vandoor gaan met de buit. Een veelbeproefd recept in de bankroverswereld, maar toch geen manier voor Nederlandse gemeenteraden om met elkaar om te gaan. Zou je denken …

Enkele alternatieven op een rij

Terug naar het marketingconcept van het gebruik van de term ‘Maashorst’ in de nieuwe gemeentenaam. Hoe onbeschoft en aanmatigend ook, bleef ik het een begrijpelijke gedachte vinden. Er moest alleen wat verder over worden nagedacht en het eerst wat bij mij op kwam was heel voor de hand liggend en werd al gebruikt: ‘Een Maashorstgemeente’. Toegegeven, het klinkt een beetje lullig in de veelgebruikte combinatie ‘gemeente een Maashorstgemeente’. Maar tegelijkertijd bereik je je doel en sluit je die andere twee Maashorstgemeentes niet uit. Je bent immers slechts een Maashorstgemeente.

Geïnspireerd

Die gedachte inspireerde mij en ik bedacht nog wat andere mogelijkheden. ‘Klein Maashorst’, ‘Ook Maashorst’, ‘Best wel Maashorst’, ‘Net zo goed Maashorst’ of iets meer naar de waarheid ‘Net zo goed Maashorst, maar dan kleiner’ en ‘Waarom zouden we onszelf geen Maashorst mogen noemen?’. Dan zijn we de eerste gemeente met een vraagteken in de naam. Overigens begrijp ik dat Bernheze en Oss aanstoot zouden kunnen nemen aan deze laatste mogelijkheid. Dus die gaat het niet worden.

Zó stom zullen ze toch niet zijn?

Ik moet zeggen: de bestuurders van Landerd en Uden hebben er geen gras over laten groeien. Reeds aan het begin van het nieuwe jaar kondigde de burgemeesters Bakermans (Landerd) en Hellegers (Uden) aan dat de fusie definitief zou doorgaan. De naam van de nieuwe gemeente zou worden ‘Maashorst’. Het was als bij de uitslagen van het Brexitreferendum en de Amerikaanse verkiezingen. Je denkt vooraf: ‘Zó stom zullen ze toch niet zijn?’ En wat blijkt achteraf? … Inderdaad.

De poppen aan het dansen

Tja, en toen hadden we de poppen aan het dansen. De gemeentes Bernheze en Oss zijn – om het mild te zeggen – ‘enigszins gepikeerd’. Burgemeester Buys van Oss noemde de keuze voor de naam ‘intern complicerend en extern verwarrend’. Niet alleen vanwege het vele geld en inspanningen die de gemeente Oss heeft gestoken in de promotie van het natuurgebied en de verwarring ontstaat met de creatie van twee Maashorsten (Hebben we het nu over het natuurgebied of de gemeente?). Maar ze vond het ook bijzonder ongepast dat de bestuurders in Bernheze en Oss het nieuws moesten vernemen via de media: ‘We hebben onze verbazing uitgesproken dat beide gemeenten niet het initiatief hebben genomen om dit vooraf te delen in het Bestuurlijk Regioteam de Maashorst.’ Tussen de regels door zei ze: zo ga je niet met elkaar om.

Ook in Bernheze

Ook de gemeenteraad van Bernheze heeft sterk afkeurend gereageerd op de plannen van Landerd en Uden met het aannemen van een motie van D66. Hierrin pittige kritiek wordt geuit op het voornemen van de twee gemeentes.

De Utrechtse Heuvelrug

Onlangs bleek ook de voorzitter van de Adviescommissie Aardrijkskundige Namen – de emeritus-hoogleraar Ferjan Ormeling – geen enkel heil ziet in ‘Maashorst’ als gemeentenaam. Naast alle reeds genoemde bezwaren vindt hij dat je het alleen al om ‘redenen van goed nabuurschap’ uit je bolle hoofd laat.
Hij had ook een voorbeeld waar het mis is gegaan op dit punt. De betrokkenen bij de vorming van de gemeente Utrechtse Heuvelrug hebben spijt als haren op hun hoofd dat ze hun gemeente dezelfde naam hebben gegeven als het natuurgebied. Dus ook professor Ormeling zegt als het ware: ‘Doe dit niet. Keer om ongelukkige!’

Waarschijnlijk is de hobbel te hoog

De keuze voor de nieuwe naam ligt geheel en al bij de toekomstige gemeenteraad van het gezamenlijke Landerd en Uden. Daarover geen twijfel. Maar de minister van Binnenlandse zaken Ollongren kan dit besluit vervolgens voordragen bij de kroon voor goedkeuring, schorsing of zelfs vernietiging. Het vervelende voor Landerd en Uden is dat de minister op dit terrein wordt geadviseerd door de Adviescommissie Aardrijkskundige Namen. En de voorzitter van die club heeft in het Brabants Dagblad al gezegd dat hij er op voorhand vanuit gaat dat dit advies negatief zal zijn. Geen wonder dat het SP-raadslid Jan Raaimakers naar aanleiding van Ormelings mening de verwachting uitsprak ‘dat “Maashorst” vanzelf sneuvelt in procedures die gelden voor nieuwe gemeentenamen.’

Dan maar een prijsvraag

Tja, wat nu hè. Dat gaat hem dus niet worden. Als ik enige invloed had op de bestuurders van Landerd en Uden, zou ik hen adviseren om alvast een prijsvraag voor burgers klaar te leggen op de plank. Die kan dan direct worden uitgerold nadat ze vanuit Den Haag een definitief ‘nee’ hebben gekregen. Bijkomend voordeel: worden wij burgers uiteindelijk toch nog écht bij de besluitvorming betrokken. Want ook daarop valt – met nam in het Udense – het één en ander aan te merken.

Ik heb bij het schrijven inhoudelijk voor een belangrijk deel gebruik gemaakt van twee artikelen in het Brabants Dagblad: ‘Ook topadviseur fel tegen “Maashorst” als gemeentenaam’ en ‘Naam Maashorst voor nieuwe gemeente zit Oss nog steeds dwars: “Zo ga je niet met elkaar om”’

Lees ook: Bepalen Russen in mei óók uitslag van Europese Parlementsverkiezingen?

Privacyverklaring Debatcentrum De Grens