Hoewel het een controversieel onderwerp blijft, kon François Corbieau getuigenissen van onschatbare waarde verzamelen. België is het derde land in Europa op het podium voor het spuiten van pesticiden. Martin Dermine van het Pesticide Action Network (PAN) is bekend met de geruststellende retoriek van de pesticidenindustrie en de grote landbouwvakbonden, en hekelt deze. ‘Boeren houden zichzelf voor dat als ze pesticiden in de toegestane doseringen gebruiken, er geen risico’s zijn. En dus is dit door de pesticidenlobby’s geloof heeel goed doorgedrongen in de boerengemeenschap. Als gevolg daarvan denken boeren minder na over zichzelf te beschermenen zijn ze ervan overtuigd dat ze geen gezndheidsproblemen gaan onderveinden als ze die pesticiden maar op de juiste manier gebruiken.’
Pesticiden: een taboe-onderwerp
De gevolgen van pesticiden voor de gezondheid van boeren zijn nog steeds taboe in de gemeenschap. Boeren zijn bang om te spreken over wat ze in hun lokale gemeenschappen meemaken. Dit zelfs als het rapport van NGO’s onderstreept dat 80% van de in België toegestane pesticiden nog steeds als gevaarlijk worden beschouwd. Jaarlijks wordt er in het land 6000 tot 7000 ton gespoten.
Twee voorbeelden
De Belgische boer Francois Hubert die in 2015 door artsen werd gediagnosticeerd met een intoxicatie door zware metalen als gevolg van zijn werk, zegt hierover: ‘Het is moeilijk om niet aan pesticiden te denken als je ziet hoe een boer die nog in de bloei van zijn leven is, binnen enkele maanden wordt weggenomen door bliksemleukemie’, zegt François Hubert.
Een soortgelijk verhaal in Frankrijk. Jean-Luc oogstte maïs en graangewassen in Bordeaux. Hij is pas 40 als artsen bij hem de diagnose beenmergkanker stellen. In een mum van tijd verandert zijn leven van werken op het veld naar 100% arbeidsongeschiktheid. Jean-Luc herinnert zich duidelijk de hoofdpijn na het spuiten en de zware dampen die veroorzaakt werden door de wind die hij inademde.
De strijd die boeren voeren
Van Frankrijk tot België legden beide artsen een sterk verband tussen de gezondheidsproblemen van de boeren en het gebruik van pesticiden tijdens het werk. Onlangs benadrukte de Franse media Vakita ook de strijd die boeren voeren om hun ziekte officieel als arbeidsziekte te laten erkennen.
Parkinson, bloed- en prostaatkanker
Niet alleen Francois Hubert en Jean Luc delen hun strijd, maar wetenschappelijk onderzoek met epidemiologische studies documenteert de risico’s van pesticiden. Vanuit het Franse onderzoekscentrum INSERM leidde Isabelle Baldi het team dat sinds 2013 5000 onderzoeken analyseerde. Hun werk richt zich op het evalueren van verbanden tussen het gebruik van pesticiden en gezondheidsproblemen.
‘Tegenwoordig wordt het steeds moeilijker om te twijfelen aan de effecten van pesticiden op de gezondheid, ook al horen we soms nog steeds toespraken die proberen een beetje twijfel te zaaien’, aldus Isabelle Baldi. Docent aan de Universiteit van Bordeaux en hoofd van het EPICENE-team voor ‘epidemiologie van kanker en blootstelling aan het milieu’ bij het Franse Nationale Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek (INSERM).
Verband pesticiden en ernstige ziektes
De afgelopen dertien jaar heeft deze epidemioloog leiding gegeven aan een multidisciplinaire groep van een tiental deskundigen, belast met het onderzoeken van de verbanden tussen het gebruik van pesticiden en het ontstaan van bepaalde ziekten. Het onderzoeksteam concludeerde dat: ‘Er een grote waarschijnlijkheid bestaat tussen pesticiden en neurodegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Parkinson (…). We hebben ook een sterk verband vastgesteld tussen bepaalde vormen van bloedkanker, kwaadaardig non-Hodgkin-lymfoom en prostaatkanker.’
Efficiëntie van beschermingsmiddelen overschat
Op de velden helpt een andere INSERM-onderzoeker François Bailly sinds 2005 180.000 boeren in heel Frankrijk te volgen. Zijn team meet de blootstelling aan pesticiden op velden en de resultaten zijn zorgwekkend. In het onderzoek deelt hij dat de efficiëntie van beschermingsmiddelen wordt overschat. Zelfs als ze die beschermingsmiddelen dragen, worden boeren blootgesteld aan pesticiden. ‘Het is duidelijk dat volgens deze veldstudies zelfs een boer die zichzelf zo zorgvuldig mogelijk beschermt … dus een masker, handschoenen en een overall draagt … hij of zij nog steeds het risico loopt te worden blootgesteld aan pesticiden. Toegegeven, deze blootstelling zal lager zijn. We zeggen niet dat er totaal geen effect is van beschermende uitrusting. Maar het beschermende effect van dergelijke uitrusting wordt enorm overschat. Vooral in de regelgeving.
Volledig verhaal (in het Frans): #Investigation – Pesticiden: les agriculteurs wallons exposés malgré les équipements de protection(link is external) (RTBF, 17 januari 2024)
Bron: Pesticide Action Network (PAN)
Lees ook: Test onthullen de voordelen van biologisch eten
Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
En krijg het boek ‘Zoete inval. Als in Uden de pot kookt, bloeit de vriendschap’ cadeau!
Trackbacks/Pingbacks