Debat: ‘Foodcourt versus Bernhoven’
Van links naar rechts: Udense sportwethouder Ingrid Verkuijlen, medisch directeur Bernhoven Marcel Schenkels, Jumbo Drossaard directeur Roland de Laak en mede-presentator Timon Smits. Niet op deze foto omdat hij als clubarts van TOP Oss vroeger weg moest Udi’19 bestuurder en in het dagelijks leven cardioloog Jan van Asseldonk.
Debat: ‘Foodcourt versus Bernhoven’
Wat is nu eigenlijk een gezonde gemeente?
Nee, het is geen tegenstelling! Of een Foodcourt of een ziekenhuis? Je kunt gemakkelijk beiden binnen de gemeentegrenzen hebben. En een gemeente is niet hypocriet als men zowel pleit voor een gezonde levensstijl en tegelijkertijd vergunningen afgeeft voor fastfoodrestaurants in de nabijheid van ziekenhuis Bernhoven. De eigen verantwoordelijkheid van mensen moet voorop staan en daar zijn de gezondheidscampagnes veelal op gericht.
Door Loek Borrél en Rob Vrolijk
Het door De Grens georganiseerde debat over de gezonde gemeente trok om te beginnen redelijk wat aandacht op sociale media en een deel van de reacties ronduit negatief over het onderwerp (‘gelopen race’, ‘onzin’, ‘alles wordt maar verboden’), zonder dat men precies leek te weten waar het debat over zou gaan. Dus niet over de komst van het foodcourt, maar hoe gezond we in Uden eigenlijk (willen) zijn.
Een gevarieerde keur aan sprekers
De organisatoren hadden gasten uitgenodigd uit de medische wereld, de sport, het ondernemerschap en het gemeentelijke bestuur. Vier sprekers die vanuit de eigen discipline betrokken zijn bij de gezonde mens, maar allen benadrukken dat het vooral aan het individu is om keuzes te maken en bijvoorbeeld de vette hap achterwege te laten. Er waren ook vertegenwoordigers van de scholen uitgenodigd.
Een gezond voedingspatroon begint bij de opvoeding
Jumbo Drossaard directeur Roland de Laak koos voor de invalshoek dat een gezond leven begint bij de opvoeding. Hij ziet ook dat tijdens pauzes de leerlingen van het nabijgelegen Udens College massaal zijn supermarkt bestormen. Om frikadelbroodjes, chips en cola uit de schappen te plukken. Dezelfde producten zijn overigens verkrijgbaar in de schoolkantine. Zo bleek uit de gefilmde straatinterviews met scholieren bij voornoemde supermarkt. De meeste kinderen laten het broodtrommeltje onaangeroerd in de rugzak of deponeren de inhoud ervan in de vuilnisbakken voor de ingang van zijn winkel. Dat betreurt De Laak. Denkend aan de toewijding waarmee de moeders die ochtend de boterhammen hebben gesmeerd en belegd. Maar hij ziet geen reden om zelf als opvoeder die jongeren in zijn winkel te wijzen op de ‘gezonde’ snacks tegenover de frikadelbroodjes. Dat is en blijft volgens hem toch een taak van de opvoeders. Diezelfde moeders dus en uiteraard de vaders. Grappig genoeg bleek uit het filmpje dat de scholieren het aanbod in de kantine niet vermeden omdat dat ‘te gezond zou zijn’. Het aanbod is van dezelfde orde als in de supermarkt. Maar gewoon omdat het in de supermarkt goedkoper is.
Een goede combinatie van eten en bewegen
Sportbestuurder van Udi ’19 – clubarts TOP OSS en in het dagelijkse leven cardioloog – Jan van Asseldonk herkende veel in het verhaal van De Laak. Hij krijgt in zijn professie natuurlijk ook steeds meer mensen met overgewicht in zijn spreekkamer. Hij beziet die ontwikkeling – met een kwinkslag – in de eerste plaats in het kader van de Bourgondisch Brabantse eetcultuur. Het is zeker in deze contreien van oudsher gebruikelijk om in de periode dat het voedsel voor handen is lekker te eten. Al was het alleen al om de winter te ‘overleven’. Maar ook hij ziet het grote gevaar van de sterk groeiende obesitas in onze samenleving. Het is in zijn optiek echter niet alleen als een strijd tussen eten en sporten, maar vooral ook een leefstijl-vraagstuk. Hoe wil je in het leven staan? Hoe gezond zijn de omgevingsfactoren? hoe zit je in je vel?
Aanpassen van de leefstijl
Hierop inhakend, betoogde medisch directeur Bernhoven Marcel Schenkels dat het moderne ziekenhuis niet meer alleen een beter maken-gebouw is. Een mens kan alleen maar gezond zijn als zijn leefstijl in orde is. En daar zie hij met Bernhoven mogelijkheden. Veel ziektes hebben namelijk een maatschappelijke, geestelijke of andere oorzaak. In het geval van welvaartsziektes zoals obesitas, hart- en vaatziekten kan het toevoegen van andere disciplines leiden tot een betere en structurele aanpak. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van diëtistes, fysio en aan voorlichting (educatie). Hij verwees hiervoor naar een groots opgezet project in de probleemwijk Ruwaard in Oss. Hier vormt een geïntegreerde aanpak van gezondheidsproblematiek, maatschappelijke en sociale problemen de basis van een aanpak om de wijk weer vitaal en gezond te maken (voor meer informatie klik hier).
Plaatselijke aanpak in de wijk centraal
Voor de Udense sportwethouder Ingrid Verkuijlen was de bijdrage van Marcel Schenkels dan weer een mooi bruggetje naar haar eigen, binnenkort te publiceren notitie over sportbeleving in de gemeente. De gemeente Uden kiest uitdrukkelijk voor een gezonde jeugd. Met inzet op zoveel mogelijke initiatieven om kinderen en jongeren te activeren. Zowel in georganiseerde vorm als ook in de vrije ruimte. De gemeente wil het bewegen zo laagdrempelig mogelijk houden en niemand uitsluiten. Door het aantrekken van een buurtsportcoach en sportregisseurs probeert de gemeente Uden een integrale aanpak te creëren. Gericht op een gezonde leefstijl in zowel de woon- als werksituatie en op de mogelijkheden om mee te doen in de samenleving. En om die beweging een gezicht te geven wordt het vizier in de toekomst gericht op een plaatselijke aanpak in de wijk. Zie wat dat betreft dus ook het voorbeeld van Ruwaard.
Het individu blijft altijd zelf verantwoordelijk
Vier meningen, vier invalshoeken, maar eigenlijk is de rode draad dat een gezonde samenleving niet hoeft te schrikken voor een fastfoodketen of de vette hap- kramen, als de gemeente zorg draagt voor een gezonde omgeving en gezonde infrastructuur. Maar bovenal gaat het natuurlijk om de eigen verantwoordelijkheid van de mens zelf. Een leefstijl waarin gezondheid voorop zou moeten staan.
Welwillend maar kritisch publiek
Het publiek in de zaal toonde welwillendheid, maar bleef kritisch. Op het aanbod in de supermarkten, de btw-verhoging juist op groenten en fruit, de – zoals uit het filmpje bleek – nog niet gezonde schoolkantine (er waren vertegenwoordigers uit het onderwijs uitgenodigd, maar deze hadden allemaal andere verplichtingen), overheidscampagnes om minder vlees te eten, bedrijven die bepaalde voeding onder het mom van ‘gezond’ promoten, terwijl die dat helemaal niet zijn. De Laak kwam met het voorbeeld van Capri Sun en de producten van Appelsientje die door de consument als gezond worden beleefd, maar die beide ramvol suikers zitten.
Een ‘gezonde gemeente meer dan gezonde voeding
Het Foodcourt werd tijdens deze middag zoals voorzien ervaren als een voldongen feit. Een element van de moderne samenleving waar we mee om moeten leren gaan. Het enige ongemakkelijke moment in dit verband voor met name de wethouder, was op de vraag na vertoning van een filmpje van de Heart Attack Grill. Een restaurant in de VS waar met enige regelmaat mensen overlijden na het eten van een gerecht als een Quadripple Bypass Burger (8000 calorieën!). Ze had niet echt antwoord op de – volstrekt hypothetische – vraag of de gemeente zou hebben ingestemd als dit restaurant onderdeel zou hebben uitgemaakt van het Foodcourt. Het argument van de eigen verantwoordelijkheid blijft ook in dit geval immers geldig.
In z’n algemeenheid was de tendens tijdens deze debatmiddag dat ‘een gezonde gemeente’ veel meer is dan gezonde voeding alleen. De geïntegreerde aanpak vraagt er om monitoring van dit onderwerp. Het Debatcentrum houdt de vinger aan de pols.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
En krijg het boek ‘Zoete inval. Als in Uden de pot kookt, bloeit de vriendschap’ cadeau!
Trackbacks/Pingbacks